حق جذب مبلغی است که برای جذب یک نیروی متخصص به عنوان حقوق و یا اضافه حقوق به کارمندان تعلق می گیرد و جزء حقوق و مزایای مستمر بوده و به حقوق پایه کارمند اضافه می شود این مبلغ در صورت سابقه کاری کارمند، هماهنگ بودن شغل و مدرک تحصیلی او و رضایت مدیر به کارمند پرداخت می‌شود. همچنین درصورتی که برای یک نیروی انسانی متخصص بازار کار خوبی وجود داشته باشد و شرکت های زیادی تمایل به استخدام وی داشته باشند کارفرما با پرداخت مبلغ بیشتری به عنوان حق جذب در حفظ کارمند متخصص خود تلاش می‌کند. میزان مبلغ حق جذب با توافق کارمند و کارفرما تعیین می شود و پرداخت حق جذب و مبلغ اضافه تر از حقوق فقط در زمانی که نیروی کار متخصص در بازار کم بوده و یا به نیرویی متخصص نیاز باشد انجام می شود.
محاسبه حق جذب
به علت این که بر سر این که حق جذب به عنوان دستمزد طبقه بندی مشاغل است یا خیر نظرهای متفاوتی وجود دارد محاسبه آن نیز در کارگاه هایی که مشاغل طبقه بندی شده‌اند و کارگاه هایی که مشاغل در آن طبقه بندی شده نیستند تفاوت دارد.
- کارگاه هایی که مشاغل طبقه بندی شده‌اند: همانطور که گفته شد یکی از شرایط دریافت حق جذب شایستگی کارمند است در این کارگاه ها در صورت تخصص کارمند، پست سازمانی و میزان سختی کار وی و غیره امتیازاتی به او داده می شود که به این امتیاز حق جذب یا گرید شغلی می گویند و با حقوق پایه به کارمند پرداخت می‌شود.
- کارگاه های بدون طبقه بندی شغلی: در این کارگاه‌ها حق جذب به عنوان مزایای ثابت شغلی به کارمند پرداخت می‌شود مزایای ثابت مبالغی هستند که در ازای ترمیم مبلغ ساعت کار عادی به کارمند تعلق می‌گیرد و برای دریافت این مزایا نیازی به اضافه کاری نیست.
در واقع در این کارگاه ها حق جذب باتوجه به شغل کارمندان به آن‌ها پرداخت می‌شود و کاملاً تخصصی است به عنوان مثال حق مسکن از مزایایی است که به همه کارمندان پرداخت می‌شود؛ اما حق سرپرستی مزیتی است که فقط به سرپرستان کارگاه پرداخت می شود و درصورتی که پست سازمانی وی تغییر کند دیگر این مزایا به او تعلق نمی‌گیرد. در کارگاه هایی که مشاغل در آن طبقه بندی نشده‌اند حق جذب جزء دستمزد ثابت کارمند است و در اضافه کاری، عیدی، سنوات، پاداش و غیره نیز محاسبه شده و به کارمند پرداخت می‌شود.
انواع حق جذب
پرداخت حق جذب در شرایط مختلف و به دو صورت انجام می شود:
- بر حسب پست سازمانی: این نوع حق جذب باتوجه به فعالیت های کارمند به او پرداخت می شود درصورتی که کارمند به خوبی پاسخگوی مشتریان باشد، به کارکردن با نرم افزارهای تخصصی تسلط داشته باشد امتیازی به عنوان حق جذب برای پست سازمانی خود دریافت می‌کند.
- بر حسب شایستگی های کارمند: این نوع حق جذب باتوجه به سابقه کاری کارمند، هماهنگی مدرک تحصیلی و پست سازمانی وی، رضایت کارفرما و میزان ساعات آموزشی کارمند به وی تعلق می‌گیرد.
نحوه ثبت حق جذب در فیش حقوق
تمام موارد مربوط به حقوق و دستمزد کارگران و کسورات و اضافات به همراه مبالغ آن‌ها باید به صورت جداگانه و دقیق و واضح در فیش حقوقی آن‌ها به وسیله کارفرما ثبت شود یکی از مواردی که در فیش حقوقی کارگران باید ثبت شود حق جذب یا گرید شغلی است؛ زیرا در مزایای وابسته به حقوق و کسورات مربوط به آن‌ها مانند اضافه کاری، پاداش، سنوات و غیره تأثیرگذار است.
هنگام درج حق جذب در فیش حقوقی مبلغ آن را نیز به صورت جداگانه در فیش حقوقی ثبت می‌کنند و کارگران به راحتی می‌توانند از مزایای وابسته به حقوق و دستمزد خود و کسورات آن اطلاع حاصل نمایند این کار علاوه بر قانونی بودن آن اطلاعات کامل و دقیقی را در اختیار کارمندان قرار می‌دهد. اما در بعضی از کارگاه ها کارفرما حق جذب را در فیش حقوقی کارمندان ثبت نمی‌کند و مبلغ آن را جداگانه به کارمندان می‌پردازد که این کار صحیح نیست؛ زیرا در این صورت حق جذب در مزایایی مانند سنوات و اضافه کاری و غیره تأثیر ندارد.
آیا حق جذب مشمول بیمه و مالیات می‌شود؟
حق جذب بخشی از حقوق و درآمد کارگران محسوب شده و مشمول پرداخت بیمه و مالیات است به همین دلیل کارفرما موظف است حق جذب را در فیش حقوقی ماهانه کارگران ثبت کرده و بیمه و مالیات مربوط به آن را محاسبه کرده و از حقوق کارگر کسر کرده و به سازمان تأمین اجتماعی و اداره دارایی پرداخت نماید. حق جذب چه در کارگاه هایی که مشاغل طبقه بندی شده‌اند چه در کارگاه‌هایی که مشاغل طبقه‌بندی شده نیستند شامل بیمه و مالیات است.
با محاسبه حق جذب در بیمه کارگران از طرفی باعث افزایش مبلغ بیمه پرداختی سهم کارگر و کارفرما شده و از طرفی دیگر باعث اضافه شدن میانگین حق بیمه کارگر و در نهایت افزایش مبلغ بازنشستگی و بیکاری و ازکارافتادگی وی می‌شود. در واقع افزودن و محاسبه حق جذب در بیمه ضمانتی بر پرداخت این مبلغ به کارگر و افزایش دستمزد او است همچنین با اضافه نمودن حق جذب در محاسبات مربوط به بیمه درآمد کارفرما نیز افزایش پیدا می‌کند و این امر می‌تواند باعث افزایش حقوق و دستمزد کارگران نیز شود.
حق جذب در قراردادهای دائم و موقت
هنگامی که مدت قرارداد به پایان می‌رسد کارفرما و کارگر دیگر تعهدی نسبت به ادامه کار به شیوه قبل ندارند و می‌توانند قرارداد جدید منعقد نمایند در قرارداد جدید باتوجه‌به توافق کارمند و کارفرما می‌توان حقوق و مزایا را بر اساس حقوق پایه وزارت کار و یا بیشتر از آن تعیین نمود. در قراردادهای قانون کار صحبتی از حق جذب نشده است و کارفرما در صورت نیاز و با توافق با کارگر می‌تواند حق جذب را در قرارداد وی منعقد نماید در قراردادهای دائم اگر پست سازمانی کارگر تغییر نکند کارفرما در قرارداد جدید نیز نمی‌تواند حق جذب را حذف کرده یا کاهش دهد؛ اما افزایش آن بسته به توافق طرفین دارد.
در قراردادهای موقت نیز برخلاف قراردادهای دائم الزامی به ادامه کار با شرایط قبل نبوده و کارفرما می‌تواند در قرارداد جدید حق جذب کارگر را حذف کرده یا کاهش دهد. برای دقت در محاسبه حق جذب و حقوق و دستمزد و صدور فیش حقوقی و انتخاب بهترین نرم‌افزار و سایر امور حسابداری و مالیاتی نظیر تهیه و تنظیم ترازنامه، کاربرگ حسابداری، صورت‌های مالی و غیره می‌توانید از کارشناسان مجموعه سما حساب کمک گرفته و از خدمات حسابداری و حسابرسی و خدمات مالیاتی این مجموعه بهره‌مند شوید. این مجموعه با بهره‌مندی از حضور اساتید مجرب انواع دوره‌های آموزش حسابداری و مالیات و آموزش زیر و بم ترازنامه و صورت‌های مالی را به‌صورت حرفه‌ای برگزار می‌نماید برای بهره‌مندی از خدمات این مجموعه می‌توانید با کارشناسان و مشاوران ما ارتباط برقرار نمایید.