سازمان امور مالیاتی کشور وظیفه دارد نرخ و میزان مالیات‌های مختلف شرکت‌ها را تعیین کند. در این سازمان با توجه به درآمدها و معاملات مختلف یک شرکت یا افراد حقیقی، مالیات‌های گوناگونی تعیین می‌شود. یکی از انواع گزارشاتی که درباره خرید و فروش کالاهای مختلف ارائه می‌شود صورت معاملات فصلی نام دارد. شما با استفاده از خدمات شرکت حسابداری می‌توانید اطلاعات کاملی در این زمینه به‌دست آورید. برای اطلاعات بیشتر با شرکت حسابداری سما حساب همراه شوید.
تاریخچه قانون صورت معاملات فصلی
معاملات فصلی برای اولین بار در سال ۱۳۷۳ در قانون کشور ما مطرح شد. در سال ۱۳۸۰ نیز دستورالعمل اجرایی آن به تصویب رسید و برای اشخاص حقیقی و حقوقی اجباری شد. پس از گذشت ۱۱ سال و در سال ۱۳۹۱ این قانون به‌عنوان یک قانون رسمی به اجرا گذاشته شد تا مودیان مالیاتی را ملزم به دریافت کد اقتصادی کنند. خریداران و فروشنده‌های معاملاتی می‌بایست طبق این قانون صورت معاملات خود را به‌صورت فصلی به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. فرایند این قانون ۱۸ سال به طول انجامید و در سال ۱۳۹۴ بندهایی از آن نیز اصلاح شد.
صورت معاملات فصلی چیست؟
معامله فصلی وقت تمام خرید و فروش‌هایی می‌گویند که در یک فصل یعنی سه ماه توسط افراد حقیقی یا حقوقی انجام می‌شود. در این دوره‌های سه ماهه باید فهرست تمامی معاملات به همراه اطلاعات آنها در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گیرد. کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی باید با توجه به ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم در نظام مالیاتی ثبت نام کنند و در پایان هر فصل گزارش تمامی معاملات خود را با اطلاعات موردنیاز در اختیار این سازمان قرار دهند.
این قانون برای جلوگیری از هرگونه فرار مالیاتی تصویب شده و تمامی درآمدها و کسب و کارها را شفاف‌سازی می‌کند. هر کسب‌وکار باید گزارشات ۴ فصل خود را به امور مالیاتی ارائه دهد و در غیر این صورت مشمول جریمه خواهد شد. برای اطلاع دقیق از گزارشات می‌توانید از یک مشاوره مالی برخوردار شوید تا مشمول جریمه نشوید.
اطلاعات مورد نیاز در معاملات فصلی چیست؟
در ارسال معاملات فصلی باید اطلاعات دقیقی به سازمان مالیاتی کشور ارایه شود. این اطلاعات شامل موارد زیر می‌شوند:
- اطلاعات هویتی و مکانی طرفین معامله یا قرارداد
- اطلاعات مربوط به مجوزهای فعالیت طرفین معامله یا قرارداد
- اطلاعات مربوط به معاملات و قراردادهای طرفین معامله
- اطلاعات مالی و پولی و اعتباری و سرمایه‌ای
- اطلاعات مربوط به دارایی‌ها اموال و املاک و نقل‌وانتقال آنها
- موارد مربوط به ارزش افزوده
- در صورت صادرات و واردات، شماره اظهارنامه گمرکی و کد گمرک ترخیص کننده و شماره اختصاصی اشخاص خارجی
- در معاملات ارزی ارائه مبالغ ارزی، نوع ارز، نرخ برابری ارز و معادل ریالی
چه اشخاصی مکلف به ارسال لیست صورت معاملات فصلی هستند؟
در سال ۱۳۹۵ اشخاص حقوقی و حقیقی مکلف به ارسال لیست صورت معاملات فصلی بودند. پس از سال ۱۳۹۵ و مطابق با ماده ۹ و ماده ۱۶۹ مشمولین این طرح شامل موارد زیر می‌شوند:
- کلیه اشخاص حقوقی
- صاحبان مشاغلی که حسب نوع و یا حجم فعالیت جزو گروه اول موضوع ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ هستند.
- صاحبان مشاغل مشمول اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده
تقریبا می‌توان گفت که همه‌‌ی وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، شهرداری‌ها، موسسات وابسته به دولت، نهادهای عمومی غیردولتی، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، سایر اشخاص حقوقی اعم از دولتی و… موظفند اطلاعات خود را در اختیار سازمان امورات کشور قرار دهند.
چه معاملاتی در لیست معاملات فصلی گزارش نمی‌شوند؟
برخی از معاملاتی که در یک کسب و کار انجام می‌شود در لیست معاملات فصلی گزارش نمی‌شوند. از این معاملات می‌توان به معاملات غیر مشمول ماده 169 اشاره کرد که شامل موارد زیر هستند:
- حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد پرداختی که توسط موسسات مختلف در اختیار کارکنان قرار می‌گیرد در معاملات فصلی ثبت نمی‌شوند.
- سود سپرده و جرائم بانکی
سود، کارمزد و جریمه بانک‌های دولتی و خصوصی، صندوق تعاون، صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی، موسسات اعتباری غیربانکی مجاز و صندوق‌های قرض الحسنه در لیست معاملات فصلی قرار ندارند.
- شارژ ساختمان
شارژ ساختمان نیز نباید در لیست معاملات فصلی برای ارائه به سازمان مالیاتی کشور قرار گیرد.
- پرداخت‌های به دولت
برخی از مبالغ که به عنوان جریمه یا خسارت به دولت پرداخت می‌شوند جزو لیست معاملات فصلی نیستند.
- حق عضویت
حق عضویت اعضای مجامع حرفه‌ای، احزاب، انجمن‌ها و تشکل‌های غیردولتی در معاملات فصلی قرار نمی‌گیرند.
- سهام و اوراق بهادر
خرید و فروش سهام و سهم الشرکه اوراق بهادار نیازی به ثبت در این لیست ندارند.
- کمک‌های دریافتی
کمک‌ها، جوایز و هدایای بلاعوض که جزو درآمد اصلی شرکت محسوب نمی‌شوند را نباید در گزارشات فصلی ثبت کرد.
چه مواردی باید در معاملات فصلی رد شود؟
در لیست معاملات فصلی باید موارد مختلفی ذکر شود. انواع گزارشات در معاملات فصلی شامل خرید و فروش‌ها، گزارش اجاره، قراردادهای پیمانکاری، گزارش ساخت و فروش املاک، گزارش حق‌العمل کاری، صادرات، واردات و قبوض خدماتی می‌شوند.
حد نصاب معاملات
برای تسهیل در ارائه گزارشات معاملات فصلی توسط اداره مالیاتی کشور یک حد نصاب درنظر گرفته شده است. با توجه به حد نصاب باید معاملات را به میزان مشخص در این لیست قرار داد. حد نصاب لیست مالیاتی در ابتدای هر سال و طبق شاخص بهای کالا و خدمات توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود. حد نصاب معاملات مبلغی است که مطابق با آن باید مبلغ معاملات را در لیست قرار داد. مجموعه سما سوشیانت آریا اطلاعات دقیقی در این باره در اختیار شما قرار می‌دهد.
کاربرد تعیین حد نصاب معاملات
حد نصاب معاملات برای برگزاری مناقصات و انجام تکالیف مالیاتی است. از کاربردهای تعیین حد نصاب معاملات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام معامله و برگزاری مناقصات در شرکت‌ها و موسسات وابسته به دولت
- ثبت اموال خریداری شده به‌عنوان هزینه در صورت‌های مالی
- ارسال صحیح صورت معاملات فصلی
مجموعه حسابداری سما حساب
مجموعه سما حساب خدمات حسابداری متنوعی در ارائه گزارشات مالیاتی در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. در سایت ما شما می‌توانید مقاله کاربرگ حسابداری را نیز مطالعه کنید. مقاله‌های مختلفی که در سایت ما وجود دارند اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار می‌دهند. از آنجایی که معاملات فصلی اهمیت بسیار زیادی دارند شما باید هر سه ماه یک بار صورت معاملات خود را به اداره مالیاتی کشور ارائه دهید. شما هر سال ۴ بار این کار را تکرار می‌کنید و مالیات شما تعیین خواهد شد.